Οι γνωστές σε όλους μας κάμερες για ζωντανή συζήτηση με εικόνα μέσω του διαδικτύου παρουσιάζουν εξαιρετικό ενδιαφέρον για αστροφωτογράφιση κυρίως λόγω της πολύ χαμηλής τιμής τους.
Αλλά μπορεί μια τόσο φτηνή καμερούλα που δεν έχει
φτιαχτεί για αστρονομία να έχει κάποια αποτελέσματα;
Η απάντηση εδώ είναι ναι, αλλά για συγκεκριμένες παρατηρήσεις. Γενικά οι κάμερες αυτές έχουν σαν αισθητήρες μικρά τσιπ είτε τύπου CCD, είτε CMOS, με πολύ μικρά pixel για να έχουν όσο γίνεται μεγαλύτερη ανάλυση στην μικρή επιφάνεια τους (όσο μικρότερη η επιφάνεια τόσο φτηνότερο είναι το τσιπ). Επιπλέον σήμερα είναι όλες αυτές οι κάμερες έγχρωμες, ενώ το μικρό μέγεθός τους, τα χαμηλού κόστους ηλεκτρονικά τους και η τροφοδοσία από τον υπολογιστή σημαίνουν ότι έχουν πολύ θόρυβο. Επιπλέον δεν μπορούν να κάνουν εκθέσεις μεγαλύτερες από μερικά δέκατα του δευτερολέπτου...
Αυτά τα χαρακτηριστικά είναι σίγουρα αποτρεπτικά για την χρήση αστροφωτογράφισης deep sky αντικειμένων που απαιτούν πολύ καλή ευαισθησία και δυνατότητα μεγάλων εκθέσεων. Ωστόσο οι κάμερες αυτές έχουν ένα άλλο πλεονέκτημα, δηλαδή ότι μπορούν να καταγράψουν ψηφιακή εικόνα σε ταχύτητες βίντεο! Αυτό τις κάνει εξαιρετική επιλογή για χρήση σε πλανητική φωτογράφηση, όπου ο παράγων seeing καθορίζει κατά το μεγαλύτερο βαθμό την επιτυχία. Γενικά το seeing είναι πολύ μεταβλητό και σε βιντεοσκοπήσεις έχει παρατηρηθεί ότι η εικόνα του πλανήτη μπορεί να μεταβάλλεται δραματικά από καρέ σε καρέ. Ακόμα και σε μέτριο ή κακό seeing μπορούν να υπάρχουν μεμονωμένα καρέ με πολύ καλή οξύτητα ειδώλου. Και εδώ ακριβώς βρίσκεται το πλεονέκτημα της web camera, ότι δηλαδή μπορεί να καταγράψει δεκάδες καρέ το δευτερόλεπτο και συνεπώς η πιθανότητα του να πάρουμε αρκετά 'καλά' καρέ είναι πολύ μεγάλη. Σε μια αστρονομική CCD αντίθετα, ο χρόνος μεταξύ διαδοχικών καρέ είναι συνήθως πολλά δευτερόλεπτα, οπότε το παιχνίδι χάνεται εντελώς όταν το seeing δεν είναι καλό.
Βέβαια, η αχίλλειος πτέρνα της web camera είναι η ευαισθησία. η οποία δεν είναι και πολύ καλή. Αν και οι πλανήτες είναι πολύ φωτεινοί στόχοι, λόγω των μεγάλων μεγεθύνσεων και της υψηλής ταχύτητας λειτουργίας (άρα μικρές εκθέσεις) η ευαισθησία είναι ένα θέμα που είναι τελικά κρίσιμο. Ωστόσο, μπορούμε να αντισταθμίσουμε το πρόβλημα της ευαισθησίας και του θορύβου προσθέτοντας πολλά καρέ, πράγμα που φυσιολογικά δεν έχουμε πρόβλημα να κάνουμε μια και παίρνουμε αρκετές εκατοντάδες το λεπτό, λόγω της υψηλής ταχύτητας της κάμερας.
Όμως, παρά την φωτεινότητα των πλανητών δεν κάνουν όλες οι web-cam για για να τους καταγράψουν... Συγκεκριμένα τα πιο φτηνά μοντέλα με αισθητήρες τύπου CMOS πρέπει να αποφεύγονται μια και η ευαισθησία τους είναι πολύ χαμηλή, ενώ έχουν και πολλές ανωμαλίες στην επιφάνεια τους (κακή ποιότητα). Η καλύτερη επιλογή είναι κάμερες με αισθητήρα τύπου CCD και ιδιαίτερα με CCD της SONY που είναι κατασκευασμένα με μικροφακούς που αυξάνουν την ευαισθησία. Τέτοιες κάμερες είναι πχ της Phillips τα μοντέλα Vesta Pro και ToUcam Pro (προσοχή τα απλά -όχι Pro- μοντέλα έχουν CMOS). Ο συγγραφέας μπορεί να καταθέσει την προσωπική του εμπειρία με μια ToUcam Pro η οποία έχει μια αρκετά αξιοπρεπή ευαισθησία και εύχρηστο πρόγραμμα χειρισμού. Επιπλέον κοστίζει λιγότερο από 100 ευρώ...
Ενώ, για την περαιτέρω επεξεργασία των βίντεο, δηλαδή την ευθυγράμμιση και την άθροιση των εικόνων κλπ, υπάρχουν αρκετά προγράμματα που μπορεί να κατεβάσει κανείς δωρεάν από το διαδίκτυο τα οποία κάνουν εξαιρετική δουλεία. Το καλύτερο κατά την γνώμη μου είναι το Registax.

Δύο διαδοχικά καρέ σε μια νύκτα με κακό seeing. Παρατηρήστε
την διαφορά οξύτητας.

Το αποτέλεσμα της άθροισης 200 καρέ. Παρατηρήστε την δραματική
μείωση του θορύβου -ωστόσο η οξύτητα είναι ανάλογη ενός καλού καρέ...

Τελικά με λίγη επεξεργασία η εικόνα μπορεί να αποκαλύψει πολλές
λεπτομέρειες που δεν φαίνονταν σε μεμονωμένα καρέ -παρατηρήστε πχ
τους μικρούς κρατήρες που εμφανίστηκαν μέσα στον Πλάτωνα!